Over het behandelen van angst, angst voor honden en de co-therapeut

16 Dec 2016

Al heel lang weten we dat een effectieve manier om van angst af te komen is dat de persoon in kwestie precies datgene moet doen waar hij angstig voor is. Dus iemand met een fobie voor spinnen moet bloot gesteld worden aan die gevreesde spinnen. Iemand die niet meer alleen over straat durft te lopen, of een drukke supermarkt durft in te gaan, moet dat dus juist gaan doen.

Dit wordt exposure genoemd: bloot stellen aan de angst. Over de vraag waarom exposure effectief is, dus een theoretische verklaring daarvoor, bestaat al lange tijd veel discussie.

Aanvankelijk werd gedacht dat het niet meer en niet minder is dan dat de persoon went aan de situatie waar hij bang voor is en dat de angst dan vanzelf uitdooft. Met een duur woord noemen we dat habituatie. Echter de habituatie, oftewel het wennen aan de gevreesde situatie, wordt gemeten aan het verminderen van angst. Dus op zich is de gewenning nog steeds geen verklaring, eerder een ander woord en gevolg voor angstvermindering in dat geval.

Middels experimenteel onderzoek en nieuwe inzichten over emoties als angst is duidelijk geworden dat de werking van exposure beter verklaard kan worden uit de verandering van betekenissen die we geven aan datgene waar men angstig voor is. Laten we een voorbeeld nemen van een persoon die bang is voor honden. Indien deze persoon in een situatie komt waar een hond is en dus angst gaat voelen, wordt een netwerk geactiveerd van respons (angst en vermijding) en betekenis (gevaar, ik word gebeten). Door de persoon bloot te laten stellen aan het zien en contact hebben met honden wordt ervaring opgedaan dat de gevreesde betekenis (ik word gebeten) niet plaats vindt. Het oude netwerk wordt vervangen door een nieuw netwerk en associaties: er is geen gevaar. Dit vervangen van een nieuw netwerk en associaties vindt natuurlijk niet al na één ervaring plaats, doch geleidelijk na het opdoen van meerdere ervaringen met de associatie dat er geen gevaar is. Tevens is het hierbij belangrijk om die nieuwe ervaringen in verschillende situaties op te doen.

Zo bezien lijkt het effectief behandelen van een angststoornis eigenlijk heel eenvoudig en in zekere zin is dat ook zo echter………

Angst is echt een ontzettend naar gevoel!

De sterke neiging om de situatie (s) die angst oproepen te ontvluchten en te vermijden is een natuurlijke en begrijpelijke reactie. En juist dat moet doorbroken worden.

Voor de cliënt, degene die de angst heeft, is het zwaar en hard werken.

Voor de therapeut is het de uitdaging om de cliënt zover te krijgen dat hij precies datgene gaat doen waar hij zo angstig voor is.

Nog niet zo heel lang geleden heb ik een kind, dat erg angstig was voor honden, van deze angst af kunnen helpen. Uiteraard heb ik dit kind met exposure behandeld en toevallig had ik toen net een jonge en lieve herderspup in huis. Wat een gelukkig toeval was dit!Mijn hond heeft toen zijn eerste sporen als co-therapeut verdiend om op een gemakkelijke en vriendelijke wijze dit kind van de angst voor honden te helpen verminderen. Als snel, bij de tweede sessie was hij niet meer bang voor mijn hond. Daarna was de eigenaresse van de hondenopvang waar mijn hond wekelijks naar toe gaat direct bereid om dit kind naar haar te laten komen waar hij veilig bloot gesteld kon worden aan meerdere honden.